Atomlar...

[glow=red,2,300]Atomlar[/glow]

Kimyadaki her yeni keşif, atomlar âleminde her gün bir yeni meçhul karşımıza çıkarmaktadır. Profesör Feynman, «Lectures on Physics» adlı kitabının girişinde «Öğrendiğimiz her yeni şey, bizi yeni baştan cehalete gömmektedir.» diyor. Maddi âlemin inceliklerini keşfetmek için yola çıkan insanoğlunun bilgi dairesinin çapı büyüdükçe, bu dairenin etrafında- ki bilinmeyenlerle temas sathı büyüyecek ve bilmediklerimiz çoğalacaktır. Uzun zaman geçerliliğini kabul ettiğimiz kanunlar günün birinde değişikliğe uğrayıp bambaşka şekilde karşımıza çıkmaktadır. Mesela maddenin en küçük parçası olup parçalanamaz manasında: “Atom” diye isimlendirilen tanecikler bugün 200 çeşit parçacık ihtiva eden bir aile olarak karşımızdadır. Buna benzer birçok meselenin rafa kaldırılıp yerlerine yenilerinin ikame edildiği zamanımızda, bu şekildeki bir giriş, geçerliliğini kaybetmiş nazariye sahiplerini küçümseme neticesine götürmemelidir. Bulunan yeni neticelere aslında eski metotlar kullanılarak ulaşılmıştır. Onun için hakiki ilim erbabı kendisine bu yolu açan kimselere medyundur, sayini hürmetle alkışlar.

Atomlarla alakalı malumatımızda da yer yer bu hakikatin göz önünde bulundurulması gerekir.

Kimyevi usullerle kendinden daha basitine dönüştürülemeyen maddelere «element» adı verilir. Toprak, su, hava ve ateşten ibaret olan «Anasır-ı Erbaa» -dört element tarifi milattan öncelere uzanır. Bundan farklı şimdiki element tarifinin ise yaklaşık 200 senelik mazisi vardır. 19. yüzyıl başlarında 10 element bilinirken bu sayı 20. yüzyıl başlarında 90 a çıkmıştı. Bugün ise tabiatta mevcut 92 elemente ilaveten birçok suni element te keşfedilmiş bulunmaktadır. Bir elementin kendi hususiyetini taşıyan en küçük parçasına atom demiştik. Bu isim artık bugün sadece bir «âlem» olarak kullanılmaktadır. Zira atom parçalanmış ve o minnacık zerredeki enerji, pek çok hayırlı maksatlar için kullanıldığı gibi, yüz binden fazla insanın öldürülmesi için de kullanılmıştır.

Atom öyle küçük bir zerredir ki, bir litre suda bulunan su molekülleri (İki hidrojen ve bir oksijen atomundan meydana gelen atom bileşiği) işaretlenip dünyamızda bulunan bütün sıvılarla tamamen karıştırılsa idi ve sonra da herhangi bir yerden tekrar bir litre su alınsa idi işte bu bir litre su içinde yine işaretlenmiş moleküllerin 5000 tanesini bulmak mümkün olacaktı. İşte her bir minnacık atom küçüklüğüyle beraber bu muazzam enerjisini etrafına zarar vermeden muhafazası, bir emir tahtında hareket ettiğini göstermiyor mu?

Küçüklüğünü bu şekilde tasvir etmeye çalıştığımız atom tamamen kesif bir madde değildir. İçi hemen tamamen boştur. Esas kütle, merkezi teşkil eden kısımda toplanmıştır. Kürevî zarfı meydana getiren ve «çekirdek»i teşkil eden ana merkezi tanecikler «proton» ve «nötron»lardan 1836- 39 kere daha hafif olan «elektron» adlı tanecikler olmaksızın 1000 litrelik suyun çıplak atom çekirdeklerini dar bir yere sıkıştırmak mümkün olsaydı, kenar uzunluğu ancak bir milimetrenin beşte biri olan bir zar elde edilirdi. Bunun ağırlığı da bir ton olurdu. Aynı şekilde dünyayı meydana getiren atomların elektron kabukları çıksa 12742 kilometre çaplı dünyamız 42 metrelik çapa büzülecekti. Kütlesinde de sadece %1 lik bir azalma olacaktı. İşte bu kadar küçük bir atom çekirdeğinin kendisinden kat kat küçük elektronları kendisine göre muazzam uzaklıklardan teshir edip etrafında «meczup mevlevi» gibi döndürmesi de düşünen akıllara hayret veren bir başka husustur.

Çekirdekle elektronlar arasındaki mesafeyi daha iyi kavrayabilmek için bir atom 70 bin kişilik bir stadyum kadar büyütülse çekirdek bu sahanın orta noktasındaki bir pire kadar olup elektronların stadyumun çevresinde dolaştıkları görülecekti. Stadyum ortasında küçük bir hacimdeki pirenin, bütün bir stadyumun kütlesini taşıdığını idrak etmek daha da güçtür.

En büyük âlemden atom partiküllerine kadar baş döndürücü ahenk ne muazzam,